Λογοτεχνία

Ιστορίες για την ελευθερία

Γιάννης Μηλιάδης

 

–         Τώρα που είδες τους στρατούς μου, για πες μου Δημάρατε, τι νομίζεις ; Θα τολμήσουν οι Έλληνες να μετρηθούν μαζί μου ;

–         Για πές μου, βασιλιά, προτιμάς ν’ ακούσεις από μένα την αλήθεια ή αυτό που θα σου είναι ευχάριστο ;

 

Ο Ξέρξης καμώθηκε πως ήθελε ν’ ακούση την αλήθεια. Κι ο Δημάρατος τότε του είπε :

 

–         Μάθε, βασιλιά, πως η φτώχεια είναι παντοτινή πιστή φίλη των Ελλήνων. Μα πρέπει να λογαριάζης πάντα και την αρετή, την αρετή εκείνη που κερδίζεται με τη φρονιμάδα και τους σταθερούς νόμους. Μ’ αυτή την αρετή τους οι Έλληνες τα καταφέρνουν και τα βολεύουν και με τη φτώχεια, και με τη σκλαβιά. Δεν πρέπει να γελιέσαι ότι επειδή είσαι δυνατός, δε θα σε πολεμήσουν. Δε θέλω να μιλήσω για τους άλλους· μα όσο για τους δικούς μου, τους Σπαρτιάτες, μη ρωτάς πόσοι είναι και πόσοι δεν είναι. Και χίλιοι να ‘ναι, και λιγότεροι, αυτοί θα μετρηθούν μαζί σου.

–         Σαν πολλά τα λες, Δημάρατε ! Πώς μπορεί ένας να τα βάλη με χίλιους ; Και πώς μπορούν άνθρωποι, που καθώς λες, είναι ελεύθεροι και δεν έχουν αφέντη να τον σκιάζωνται, να μετρηθούν με τους δικούς μου, που όχι μόνο αφέντη έχουν, αλλά καθόμαστε από πίσω τους με το βούρδουλα και δεν τολμούν ν’ αφήσουν τη μάχη και να φύγουν ;

–         Μα έχουν οι Έλληνες έναν αφέντη που τον σέβονται, μόνο που δεν είναι άνθρωπος. Αφέντης τους είναι ο νόμος. Κι ο νόμος τους προστάζει, όσος και να ‘ναι ο εχθρός, να χιμούν μπροστά, κι ή να νικούν ή να πεθαίνουν.

 

Το πλατύ γέλιο του Ξέρξη σκέπασε τα λόγια του Δημάρατου. Είχε ακόμα λίγο καιρό που μπορούσε να γελάει …

 

Από το βιβλίο Ιστορίες με τον Ηρόδοτο, εκδόσεις Ν. Αλικιώτης & υιοί, Αθήναι, γ’ έκδοση

 

ανθολόγιο για παιδιά του δημοτικού, ΟΕΔΒ, Αθήνα 1975, ανατύπωση από τις εκδόσεις Καλοκάθη